Durante degli Alighieri (tiếng Ý:
[duˈrante deʎʎ aliˈɡjɛːri]), thường được biết với tên gọi ngắn gọn
Dante Alighieri hay, đơn giản hơn,
Dante (tiếng Ý:
[ˈdante];
/ˈdɑːnteɪ/, tiếng Anh cũng
/ˈdænti, -teɪ/; k. 1265 – 1321), là một
nhà thơ lớn
người Ý vào giai đoạn
Hậu kỳ Trung Cổ. Tác phẩm
Thần khúc (La Divina Commedia) của ông, nguyên gốc là Comedìa (tiếng Ý hiện đại: Commedia) và sau đó được đặt tên thánh là Divina bởi
Giovanni Boccaccio, được coi là tập thơ quan trọng nhất của thời kỳ Trung Cổ và là tác phẩm văn học vĩ đại nhất bằng
tiếng Ý.
[1][2]Vào cuối thời kỳ Trung Cổ, hầu hết thơ ca được viết bằng tiếng Latin, chỉ những độc giả có học thức nhất mới có thể tiếp cận được. Tuy nhiên, trong
De vulgari eloquentia (Về hùng biện bằng tiếng bản xứ), Dante đã bảo vệ việc sử dụng
tiếng bản xứ trong văn chương. Ông thậm chí sẽ viết bằng
phương ngữ Toscana trong các tác phẩm như
Cuộc đời mới (La Vita Nuova, 1295) và Thần khúc; sự lựa chọn không chính thống này đã đặt ra một tiền lệ mà những nhà văn Ý quan trọng như
Petrarch và Boccaccio sẽ tiếp nối.Dante đã đóng vai trò chủ đạo trong việc kiến tạo nền văn học Ý, và những miêu tả của ông về
Địa ngục (Hell),
Luyện ngục (Purgatory) và
Thiên đàng (Heaven) đã mang tới nguồn cảm hứng cho sự định hình ở quy mô lớn hơn của
nghệ thuật phương Tây.
[3][4] Ông được trích dẫn có ảnh hưởng đến
John Milton,
Geoffrey Chaucer và
Alfred Tennyson, trong số nhiều người khác. Ngoài ra, việc sử dụng lần đầu tiên của hệ thống vần ba dòng lồng nhau, hay
terza rima, là do ông khởi xướng. Ở Ý, ông thường được gọi là il Sommo Poeta ("Nhà thơ tối cao") và il Poeta ("Nhà thơ"); ông, Petrarch, và Boccaccio cũng được gọi là "ba suối nguồn" hoặc "ba ngôi".